Ervaringen met mijn Epiphyllums, na jarenhobby matig vermeerderen, opkweken, groei en bloei en meer:
Ooit begonnen met een stek van een bladcactus van een oude buurvrouw welk deze al meer dan 40jaren in huis had.
Haar man had deze plant ooit meegebracht vanuit Australië(?) wanneer hij op de grote vaart werkte...
Een stukje bladstengel gestekt op potgrond in een turfpotje. De stek wortelde aan de onderzijde, tegelijkertijd groeide er luchtwortels aan de top. De stek ruim 10cm lang, Ik sneed een top van 1 cm los en plaatste de luchtwortels op potgrond in een turfpotje. De stek stond achter figuurglas in het toiletraam op het Oosten, dus enkel morgenzonlicht, indirect licht door verstrooiing licht via figuurglas.
De kleintste stek ontwikkelde nieuwe groei, echter gelijk een echte (woestijncactus gelijkende) cactus rond/5 of 6 kantige doorsnede met langerekte ribben in langs richting bezet met vele zeer fijne stekels. Naarmate de stek hoger groeide ging het ineens over op drie ribben en uiteindelijk op de oorspronkelijke groeivorm, plat met aan de zijden golvend / tepelvormig.
Uiteindelijk zou dit kleinste stekje uitgroeien tot mijn grootste en jaren achtereen best bloeiende Epiphyllum Crenatum, bloem diameter en lengte circa 15cm en kleur wit. De knoppen tonen in beginsel Oker-kleurige buiten zijden schut bladeren.
Met de jaren vormen zich meer scheuten, de oudere scheuten verschrompelen geleideijk. Indien scheuten vertakken, snoei ik voorbij de nieuwe vertakking het oude blad , om dit tot stek te maken.
Uit ervaring heb ik meermalen ervaren dat indien de planten in gewone potgrond groeiend, dit na enkele jaren slechter gaat. De plant begint te kwakkelen om uiteindelijk weg te gaan kwijnen.
Indien ik de plant vervolgens uit de grond haal, ervaar ik dat d grond te compact en weinig lucht doorlatend is geworden. Gevolg is verstikken van de wortels, stagneren van de groei en zelfs begin van rot aan wortels en bladstengels aan de plant.
Na dat ik de plant wortels schoon spoel en terug plaats in verse potgrond, hersteld de plant en gaat weer een paar jaar mee.
Op een gegeven moment had ik een plant welk tot anderhalve meter hoog gegroeit begon weg te kwijnen.
Vaker wacht ik te langdurig met het onderhouden van mijn potten met planten en dat gaat weer ten koste van de kwaliteit van de planten.
Vervolgens heb ik getracht mij meer te verdiepen in de plant soort, en las van "do's and dont's" bij het houden en verzorgen van de planten. Veel had ik zelf al door schade en schande ervaren, dus het was vooral herkenning van ...
De planten zijn inheems in de sub-tropische regenwouden van midden America. De bijnaam van deze Epifytische bladstengel cactus is ook wel Orchidee-cactus. De Orchidee is evenzo een Epifytische plant welk groeit onder vergelijkbare groei omstandigheden als de Epiphyllum bladcactus.
Van origine zouden deze Epiphyllums wit bloeiend zijn. Echter door kruisingen en hybride vormingen van de planten zijn er tal van nieuwe soorten en kleuren ontwikkeld.
De planten houden van hoge luchtvochtigheid, warmte overdag, zijn niet vorst bestendig, de bloemen zouden bestoven door vleermuizen en de wind. Veel planten zijn nachtbloeiers, soms bloeien de bloemen slechts één nacht, of tot enkele dagen.
De planten groeien dikwijls op en in gaten van holle bomen, in halfschaduw, verdragen geen direct zonlicht op heetst van de dag wanneer de zon hoog staat.
In ons land/klimaat verdraagt de plant in de winter alle (zon)licht welk het krijgen kan. In de zomer verdraagt de plant enkel morgen en avond zon. Een geschikte standplaats is een raam of muur op het noorden. Dan wel op het Oosten, of eventueel westen. De morgenzon waardeert de plant het best.
In de winter zijn er minder uren daglicht, daarbij is de licht intensieteit lager, indien de planten dan warm staan opgesteld in een verwarmde ruimte blijft de plant groeien. De scheuten groeien dan naar het licht toe dun en spichtig uit, tevens meer vatbaar voor verzwakking en plantziekten en ongedierten.
Om de planten in goede vorm te behouden tijdens de winter periode, kan ik de planten koeler plaatsen op een lichte plaats, bijtijds matigen tot geheel stoppen met water geven. De planten geraken in winterrust, de groei stopt. Het is van belang de grond dan droog te houden (niet stofdroog als woestijncactus, maar nagenoeg droog), wel blijven sproeien van de bladstengels.
In het voorjaar wanneer de dagen langer worden, de licht intensiteit toeneemt en de plant weer warmer geplaatst, komt de plant uit winter rust. Vaak na een periode van lange rust willen de planten knoppen vormen als voorbereiding op de bloei en indien geslaagd vrucht en zaadvorming.
Vanaf het moment van ontwikkelen van de bloemknoppen , de plant best niet meer verplaatsten of verdraaien omdat daardoor de ontwikkeling van de groei van de knoppen verstoord kan raken en de knoppen uiteindelijk af zullen vallen zonder gebloeid te hebben.
Wanneer de knoppen groeien pas voorzichtig een weinig beginnen met water geven op de grond. Niet teveel ineens en de grond tussen gietbeurten laten indrogen. Omdat ook te nat de plant en de knoppen kunnen verstoren.
Tijdens en na het knop vormen zal de plant nieuwe groei ontwikkelen aan de einden van de scheuten en langs de scheuten.
Om de nieuwe groei te stimuleren snoei ik vaker de oude scheuten voorbij de nieuwe zij scheuten weg.
Het snoei materiaal gebruik ik weer als stek materiaal.
Stekken volgens methode vermeld op internet WikiHow Epiphyllum vermeerderen en verzorgen staat aangegeven dat de scheuten op een lichte vochtige plaats te laten liggen voor meerdere weken. In die periode zullen de wonden aan de stekken indrogen en Callus vormen, soort lid-teken weefsel. Dit houd schimmels en bacteriën buiten de stek zodat het wortels ontwikkelen kan en weer uitgroeien tot een nieuwe plant, in droge potgrond, geen water geven tot er nieuwe groei ontwikkeld, wel sproeien van de plant en hoge luchtvochtigheid en beschermen tegen tocht om verdroging tegen te gaan zolang de wortels nog niet (voldoende) ontwikkeld zijn. Dus onder folie of glas terrarium.
Na vele pogingen onder diverse omstandigheden en stek methoden kwam ik er achter dat meerdere methoden functioneel kunnen zijn.
Persoonlijk ervaar ik dat stekken op water het meest efficiënt uitwerkt. De wortelvorming gaat veel vlotter, minder uitval door verdroging of rotting. Snellere herstel en groei van de jonge stek-planten. Soms zelfs al bloei na enkele maanden van de nieuwe plant.
Daarvoor probeerde ik tevens: vermiculiet, perliet en hydrokorrels en mos als stek middel.
Ik probeerde speciale cactusgrond mix van het tuincentrum, echter dat blijkt vooral geschikt voor de woestijncactus. En de woestijncactus heeft andere eisen aan grond dan een sub-tropische bladcactus.
De grond voor een Orchidee is meer geschikt voor de Epyphyllum.
Vanwege de kostprijzen voor de potgrond voor epiphytische planten ben ik zelf gaan experimenteren met potgrond, mengen met wit zand, verder geprobeerd met mos erdoor en mestkorrels welken geleidelijk oplossen. Onderin de potten hydro korrels en of houtsnippers voor extra drainage
Verpotten jaarlijks of iedere twee jaar helpt de conditie van de grond en de planten goed te houden.
Op de bodem van potten onderste boven terracotta potjes, hydro-korrels en hout snippers ertussen, daarover een schotel of worteldoek erover daarboven potgrond-mix met houtsnippers erdoor en daarin de planten of stekken.
Dat leek een goede oplossing en veelbelovende start. Echter na enige jaren blijkt dat deze opzet nog niet ideaal is.
Ik zou best onderin de pot of terrarium en laag actieve koolstof snippers toevoegen, dit tegen bacterie en schimmelvorming van drainage water onderin de bak of pot. Echter ik kwam hier niet eerder toe.
Buiten onder een afdak groeien en ontwikkelen de planten in de zomer tot herfst veel beter dan de planten in huis in de vensterbanken.
Buiten ( en soms ook binnen na de zomer buiten geplaatst) vormen slakken een serieuze dreiging voor schaden aan de Epiphyllum bladcactus. Verder kan bladluis ( op de tocht), schildluis op het bladgroen, en rouwvliegjes (mugjes) in de grond welken de wortels aantasten het de plant moeilijk maken. Echter gevaar van een te lang vochtige bodem vormt doodsoorzaak nummer één voor deze plantsoort. Droogte maakt dat de bladstengels hun glans verliezen en wat rimpelig worden. Dit blijft beperkt door blijven sproeien van het bladgroen.
Vele kleine stekken groeien geleidelijk uit tot volle planten. In de herfst moet alles weer naar binnen, heb ik niet voor alle planten een goede standplaats. In begin willen bladstengels gaan hangen, wanneer de plant ouder wordt vormen later meer rechtstaande blad stengels met meer vertakkingen aan de planten.
Diverse planten en of stekken doe ik gedurende het jaar weg aan liefhebbers.
Soms zijn het mensen die zelf deze planten hadden, echter te laat naar binnen en bevroren.
Soms uit nostalgie zoeken mensen de planten die ouders of grootouders hadden die deze planten gehad hebben.
Ook zijn er mensen die meer soorten en kleuren van deze plantsoort verzamelen.
De planten zijn niet altijd verkrijgbaar bij plantenwinkels of tuincentra. En indien wel op voorraad, kan er makkelijk 25 tot 50 euro verkoopprijs gevraagd worden. Veel van deze planten circuleren via het hobby circuit; ruilen of koop en verkoop.
Ik heb geprobeerd om de conditie en vochtigheid onder de grond in de pot te pijlen door houten sokjes plaatsen bij de planten.
Ook gebruik van gewone bladplanten bij de bladcactus in dezelfde bak of pot, als signaal plant. Indien de bladeren gaan hangen of verbleken is het een teken dat de grond goed gedroogd en weer water mag. Zo minder kans op over bewatering en rot aan de cactus.
Daarbij vlotter opname van vocht dus vlotter indrogen van de potgrond.
Tweezijdig gewortelde stekken van de bladcactus vind ik nog meest fascinerend in ontwikkelingen van stek tot volwaardige plant.
Indien tweezijdige worteling zal de bladstengel opzwellen en gaan glanzen. Daarbij groeit in beginsel de top van de scheut ondergronds verder en komt weer boven als sterke scheut. Vervolgens groeien er meerdere zij scheuten langs de boog stek. Een deel kan weer de grond in groeien en meer wortel groeien, andere scheuten hangen over de rand van de pot of groeien rechtstandig.
De knoppen groeien (meest) op de oude(-re) scheuten aan de plant, dus doorgaans pas tweede jaar of later.
Rechtstandig stekken, van oudere bladstengels kan al na maanden tot knop en bloei vorming leiden.
De knoppen groeien aan einde van de bladnerven tussen de lobben / tepels langs de flanken van bladstengels.
Bestrijden van bladluis door sproeien met schoon water of een laag concentratie sopje van afwasmiddel met spiritus.
Schildluis idem sproeien en weg wrijven.
Rouwvliegjes wegvangen door plaatsen van potjes met water, azijn, kaneel, druppels plantaardige olie, druppel afwasmiddel. De rouwvliegjes worden aangetrokken door de geur, dan landen ze op het water, de afwasmiddel verminderd oppervlakte spanning van water. Vliegjes kunnen op water landen, echter zakken weg in het sop en verdrinken, kunnen zich niet meer voortplanten.
Wit zand over de potgrond belet de vliegjes op eitjes af te zetten in de potgrond..
De grond goed droog later, beperkt de leefomstandigheden van de larven van de rouwvliegjes.